„Jak słyszę, tak mówię” – parę słów o słuchu fonetycznym z myślą o 6-latkach :)

1 lutego 2025

  „Jak słyszę, tak mówię”

Słuch fonetyczny stanowi podstawę opanowania języka mówionego. Jak to często powtarzam: jak słyszymy, tak mówimy. Dlatego ważne w edukacji przedszkolnej są wszystkie ćwiczenia i zagadki słuchowe, a także zabawy muzyczno-ruchowe, które wbrew pozorom nie kształtują tylko nasze zdolności muzyczne czy koordynację ruchową, ale mają ogromny wpływ na mowę dziecka!

Dzieci na etapie przedszkolnym kształtują powoli pojęcia: litera – głoska. Jeśli dziecko nie widzi i nie słyszy różnicy pomiędzy głoską „sz” a głoską „s”, nie będzie w stanie poprawnie realizować dane głoski i doświadczy swoich pierwszych trudności w przygotowywaniu się do nauki czytania i pisania. Dlatego ważne jest zwłaszcza w grupie 6-latków, którzy bezpośrednio przygotowują się przez cały rok do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, aby wesprzeć dziecko w zauważonych trudnościach, bądź rozwijać zauważone talenty. 

Poniżej podam propozycje, jak można ćwiczyć z dzieckiem w domu:

„Rym – dym” – zabawa w rymy. Usiądź z dzieckiem wygodnie i pobawcie się wspólnie w tworzenie rymów.

Wyodrębnianie zdań w mowie, słów w zdaniach, głosek w słowach:

  • Dziecko słucha krótkich wypowiedzi w postaci zdań prostych na temat obrazka np. To kotek. On pije mleko. Dziecko ma narysować tyle kresek, ile jest zdań albo może podrzucać piłkę tyle razy, ile jest zdań.
  • Układanie zdań przez dziecko na podstawie ilości patyczków / patyczki oznaczają słowa, np.
    II To Ola.
    III Tam stoi Tomek.
    IIII Marysia ma małego brata.
  • Podział wyrazów na sylaby ( początkowo dwusylabowych, później trzy i więcej sylabowych ).
  • Segregowanie obrazków według ilości sylab.
  • Rozpoznawanie obrazków zaczynających się od tej samej sylaby.
  • Rozpoznawanie obrazków kończących się tą samą sylabą.
  • Wymyślanie nazw przedmiotów rozpoczynających się na podaną sylabę (– bu – buty, budzik, la- lampka, laska, sza- szafka, szalik itp.).
  • Wymyślanie słów kończących się na określoną sylabę np. „ki” : wor – ki, san – ki, zabaw – ki.
  • Wyróżnianie i wybrzmiewanie samogłosek i spółgłosek na początku wyrazu – „ co słyszysz na początku wyrazu?” ( np. O-la, k-ot,
    l
    -ampka ).
  • Grupowanie obrazków, których nazwy zaczynają się daną głoską.
  • Tworzenie wyrazów na podstawie podanej głoski początkowej.
  • Wyodrębnianie końcowej głoski „co słyszysz na końcu wyrazu?” ( np. zup-a, aut-o, pomido-r).
  • Sztafeta wyrazowa – podawanie lub wybieranie wśród obrazków, w których nazwa jednego rozpoczyna się taką głoską, jaką kończy się nazwa drugiego ( np. rak – kot – tor- rolka itp.).
  • Scalanie wyrazów z usłyszanych głosek ( mówimy dziecku p-o-l-e ono mówi pole).
  • Podział wyrazów na głoski ( mówimy dziecku koło ono mówi k-o-ł-o).

Zachęcam, by bawić się z dzieckiem, nie szukając pomocy dydaktycznych (my robimy to często w przedszkolu), ale wykorzystując przedmioty codziennego użytku. Jesteśmy w kuchni z dzieckiem, to poprośmy go, aby poszukał jakiś przedmiot na głoskę „G” (garnek), „K” (kubek), „L” (lodówka) itp.

Jedziecie do sklepu po warzywa i owoce, to poproście dziecko, aby wskazał warzywo na głoskę „P” (papryka, pomidor), podzielił na sylaby, wskazał, co słyszy na końcu wyrazu „papryk-a„,itp.

Dobrej zabawy!

Logopeda: s. Marlena Malecka